23.04.2024.
Revizor: Sve što je potrebno
KRAK centar objavio je šesti broj fanzina Revizor. Ukazujućeg naziva Sve što je potrebno, broj je posvećen bosansko-njemačkom grafičkom dizajneru i ilustratoru Seadu Mujiću. Na 24 strane, Mujić raznorodnim vizuelnim rječnikom, žanrovski između stripa, ulične umjetnosti i žurnalističke info-grafike, kreira introvertan slikovni vokabular zbunjujućih i paradoksalnih konotacija. Sa minimalnim tekstualnim intervencijama izuzetim ikakvog suvislog konteksta, Mujić istražuje mogućnosti slike, kreirajući krajnje zbunjujući i u konvencionalnom smislu nefunkcionalan sadržaj. Premda dolazi iz novinarske struke gdje su ilustracije i info-grafike podređene novinskom članku i tekstu koji ima informativni karakter, autor svjesno izokreće logiku primijenjene grafike i koristeći se njenim formalno-estetskim zakonitostima, formira posve novu logiku „komercijalne neupotrebljivosti“ i slikovne blesavosti.
Sve što je potrebno na taj način dekonstruiše logiku podređenosti grafičkog dizajna žurnalističkom sadržaju, permutirajući ustaljenu hijerarhiju i rekreirajući je. Autor u svome procesu izostavlja naručioca-urednika, te kao ilustrator i info-grafičar, kreira sopstveni brief mahnitog i pomalo bezglavog karaktera. Iako bi konvencionalni čitalac mogao zapaziti da se radi o svojevrsnoj slikomaniji, fanzin Sve što je potrebno je po žanrovskom pristupu ekskluzivni umjetnički proizvod, dok je po tematskom obuhvatu marginalnih priča i događaja, prostor inkluzivnosti i uključenja. Koristeći strategije nadrealizma – unutar kojega je sve zamišljeno moguće i kao takvo bez prevelikog razmišljanja izvedeno – Mujić svjesno operira sa efektom zbunjivanja i šoka. Autorski, on se u tome pravcu autoironično poigrava i sa nazivom „sve što je potrebno“, označavajući ustvari nepotrebnost onoga što slijedi. Reklo bi se da je upravo ta „nepotrebnost“ glavna okosnica i vrijednost ovoga broja fanzina, te se kao reciklirana vrijednost liberalnih privrednih tokova (dizajn je grana privrede!) ovdje artikulira kao nova spoznaja.
Takav pristup Seada Mujića utemeljen je na slojevima kulturalnih taloga iz njegove osobne prošlosti. Odrastajući pod uticajem punka, beogradskog novog vala i u vremenu sarajevskog pokreta New primitives tokom 1980-ih; formirajući se u okviru minhenske „duldung-generacije“ i masovne koncentracije izbjeglica iz Bosne i Hercegovine tokom 1990-ih; educirajući se 2000-ih na Fakultetu za komunikacijski dizajn u Minhenu; uz kritičku svijest o etničkim tenzijama sredine iz koje dolazi (Balkan) i dijasporskim identitetima i klasnoj nejednakosti sredine u kojoj se nastanio (Centralna Evropa), Sead Mujić je vizuelni antropolog i etnograf ovoga vremena čiji senzibilitet je zasnovan na eklekticizmu i razumijevanju mnoštva kroz različitosti. Radikalnost ovoga broja fanzina ogleda se kroz činjenicu njegovog udaljavanja od očekivanog, u smislu korištenja konvencionalnih žurnalističkih alata ilustracije i grafičkog dizajna za priče koje, recimo, na prvu nemaju smisla ali eto, tu su i dakako postoje.
Nakon prvih pet brojeva fanzina Revizor realiziranih tokom 2018. i 2019. godine u saradnji sa organizacijama i praktičarima iz Bihaća, Banjaluke, Rijeke, Splita i Tuzle, ovo izdanje kojega je osmislio i izveo Sead Mujić, prvo je nastalo u okviru KRAK centra za savremenu kulturu i kao takvo predstavlja zalaganje za afirmaciju umjetničkog pluralizma koristeći novinski medij kao svoje centralno izražajno sredstvo.
Broj je realiziran sredstvima Foundation for Arts Initiatives. Dostupan je u KRAK centru i drugim odabranim lokacijama u Sarajevu, Zagrebu, Ljubljani, kao i putem linka u pdf-formatu.
Fotografija i giff: Mehmed Mahmutović, 2024.